De meeste mensen die me kennen hebben het idee dat dit iets is wat mij met de paplepel werd meegegeven. Het tegendeel is echter waar.
Gezonde grenzen aangeven op een constructieve en duurzame manier, vanuit zelfliefde in plaats van uit reactie, is iets dat ik nog maar recent onder de knie heb gekregen en waar ik nog steeds, van moment tot moment, in leer wat klopt voor mij en wat niet.
Ik kan zeggen dat het moeilijk voor mij is omdat ik hoogsensitief en sterk empathisch ben, maar dan zou ik mezelf slechts labelen als iets en schiet ik geen meter op richting oplossing. Waar de wortel ligt, en dat geldt voor velen met mij, is dat ik als kind opgroeide in een onstabiel emotioneel klimaat.
Ik leerde mezelf al op jonge leeftijd om rekening te houden met andermans noden en emoties en uit loyaliteit aan mijn gezin van oorsprong, begon ik deze belangrijker te maken dan die van mezelf.
Vanuit de primaire behoefte die we als mens hebben om ergens bij te horen, begon ik mijn gedrag aan te passen aan degene die ik tegenover me had staan. Op school, op de werkvloer, in mijn relaties, …
Een overlevingsmechanisme, waardoor ik mijn eigen ‘sense of Self’ kwijt raakte en op de lange duur niet meer wist wat mijn eigen behoeften en noden waren of waar ik echt blij van werd, anders dan anderen gelukkig maken.
De angst erachter was dat als ik dat niet zou doen, als ik zou opkomen voor mijn eigen behoeften en deze zou uitspreken, dat anderen me niet zouden accepteren en me uiteindelijk zouden verlaten.
Begrijp me niet verkeerd. Het is niet dat ik nooit neen kon zeggen of dat ik ooit ben mishandeld geweest omdat ik totaal geen grenzen had. Het niet hebben van gezonde grenzen kan immers heel erg ver reiken. Bij mij zat het hem meer in de details: teveel geven aan anderen tot ik niets meer voor mezelf over had, zoveel vragen van mijn lichaam dat het op was, ja zeggen wanneer ik niet overtuigd was maar de goede vrede wilde bewaren, …
Overigens, toen ik in de wereld van bewustwording en persoonlijke ontwikkeling terecht kwam, werd de hele dynamiek in eerste instantie alleen maar erger. Door heel het idee dat ik niet mijn ego moest zijn, het concept van ‘oneness’ en het verhaal dat ik mezelf vertelde dat mijn eigen (ego) noden niet belangrijk waren ten opzichte van het grotere doel, deed ik mezelf nog meer pijn. Ik maakt mezelf fout, cijferde mezelf weg en deed mezelf tekort ten opzichte van anderen terwijl ik tegelijkertijd niet begreep hoe het kwam dat ik me slechter voelde. De kentering kwam toen mijn lichaam bijna crashte van vermoeidheid en ik tijdens een tantra training voor het eerst terug echt mijn grenzen voelde. Van daaruit startte de weg terug naar zelfliefde en het creëren van gezonde grenzen en volmondige ja’s en nee’s.
Mooi denk jij nu misschien, jij hebt de oorsprong gevonden maar daar schiet ik nog geen meter mee op. En dat klopt. Mijn verhaal geeft niet noodzakelijk inzicht in waarom jij doet wat je doet en hoe je geworden bent wie je bent. Het geeft alleen maar een indicatie over waar je voor jezelf kan naar kijken wat de oorsprong betreft. Veel belangrijker is de weg terug en dat begint met het terug ownership nemen.
Ownership nemen doe je door uit het slachtofferschap te stappen. Dat doe je overigens niet door in tegenreactie te gaan en ostentatief overal ‘Nee!’ op te gaan roepen maar door er bewust voor te kiezen om jezelf te beginnen trainen in het hebben van gezonde grenzen. De volgende oefeningen zijn daarbij een handig hulpmiddel.
Identificeer je behoeften Maak een lijst met dingen die je leuk vindt of waar je gelukkig van wordt. Als je helderheid hebt over wat jou blij maakt, is het makkelijker om nee te zeggen tegen dingen die daar niet bij aansluiten.
Bewustwording over je behoeften Hang een posit-it op de badkamerspiegel of langs de WC met de vraag: ‘Wat heb ik nu nodig?’. Dit geeft je de kans om meerdere keren per dag bij jezelf in te tunen en te kijken wat er in jou leeft en dat aan jezelf te geven. Je creëert daardoor niet alleen een beter lichaamsbewustzijn maar je oefent jezelf ook in het creëren van helderheid over je behoeften én je traint je onafhankelijkheid door jezelf te geven waar je naar verlangt.
Specifieer je voorkeuren De volgende stap is om binnen een aantal keuzemogelijkheden te gaan voelen naar jouw voorkeur en deze uit te spreken in plaats van standaard te zeggen dat alles goed is of de keuze bij een ander te laten omdat je niet voor jezelf durft opkomen. Het kan overigens een interessante oefening zijn om je lichaam te laten spreken, door bijvoorbeeld twee keuzes voor je op de grond te leggen, je ogen te sluiten en vervolgens te kijken waar je lichaam natuurlijk naar neigt. Of door te voelen in je lichaam welke keuze contractie oproept en welke expansie. Expansie is always the way to go!
Jij en de ander Aaron Doughty heeft een mooie meditatie die hij de ‘framing technique noemt’: https://www.youtube.com/watch?v=gpc7G2zpag4 waarbij je jezelf bij elke inademing loskoppelt van alles rondom je en bij elke uitademing terug connecteert. Op die manier leer je een gezonde afstand scheppen tussen jezelf en je omgeving zodat je meer helderheid krijgt over wat bij jou hoort en wat niet en waar jij je grenzen trekt.